Bölgesel kalkınmanın önemı

Son yirmi yil içerisinde, devlet düzeyinde belirlenen ve yürütülen sanayilesme ve kalkinma politikalarinin yeterince etkili olamadiklari gözlenmistir.

Gelismis ülkelerdeki merkezi planlama çalismalari, genel bir çerçeve içerisinde tasarlandiktan sonra, hep ayni ana temalar etrafinda sekillenir : Kamu finansmanlarinin dagilimini belirlemek ; saptanan birtakim büyük projeleri gerçeklestirmek ; sanayilesmeyi bölgesel planda yönlendirmek, vs…

Ülke çapinda yararli olmasi gereken bu politikalar, uygulanma asamina gelip hayata geçirildikleri andan itibaren, bölgesel kalkinmayi yeterince etkileyememektedirler. Nedenine gelince, yerel yönetimler, yerel güçler ve özel sektör isletmeleri, projenin hazirlanma safhasinda ön tartismalara yeterince dahil edilmemektedirler. Bu temel eksiklik , politikalarin uygulanmasini zorlastirmakta, mutlaka gereken ortak sahiplenme duygusu saglanamamaktadir.

Oysa, uluslararasi herhangi bir grup içerisinde malî bir yapilanma veya bir pazarlama stratejisi belirlendigi zaman, hedeflere ulasabilmenin vazgecilmez yolu, tüm operasyonel birimlere azami girisim ve hareket özgürlügü tanimaktir. Bu uygulama sorumluluk ve sahiplenme duygularini pekistirip stratejiyi etken bir biçimde yörüngeye oturtmaktadir.

Bölgesel kalkinmayi nasil tanimlayabiliriz sorusuna gelince, bu olgu, herseyden evvel, iktisadi ve sosyal alanda bir dusunce tarzi, belli basina bir felsefedir. Ana amaç, yerel güçlerin bilgi ve ehliyetlerinden, gelecege ikiskin beklenti ve göruslerinden yararlanarak, tum bölgeyi harekete geçirmektir.

Eski yunan medeniyetindeki Agora’yi örnek alabiririz. Kentin vatandaslari meydana davet edilip, gündemdeki konuyu tartisabilmekte, katilimlari saglandigi için de yerel demokrasi kök salabiliyor, is ve görüs birligi elde ediliyordu.

Günümüz dünyasinda, bir bölgenin gelecegini sadece pazar güçlerine teslim etmek, orta veya uzun vâdede yetersiz kalmakta, tehlikeli boyutlari bile beraberinde getirebilmektedir. Cogu zaman, yatirim yaptiklari bölgenin yerlisi olmayan ekonomik güçler, ciddi bir ekonomik neden karsisinda herhangi bir katma deger yaratmadan geldikleri bölgeyi cok hizli terkedebilmektedirler. Bölgesel kalkinma ise, saglikli ve uzun vadeli bir büyüme anlayisini bünyesinde barindirir. Bazi projelerde, günümüz ekonomik kistaslari açisindan hizli bir verimlilik beklemek de olasi degildir. Bu bakimdan, belediye, ilçe, il ve bölgelerin katilim ve onaylari, en azindan özel girisimlerin dinamigi kadar önemlidir.

Bölgesel kalkinmanin anahtari da zaten bu iç dinamiktedir. Insan kaynaklari yönetimi, mesleki ve akademik egitim kurumlarinin desteklenmesi, yüksek ögrenimin özel sektörle sürekli isbirligi içerisinde bulunmasi, arastirma merkezlerinin güçlenmesi gibi, bu iç dinamigi yükselten sayisiz etken mevcuttur.

Ote yandan, mali kaynak, teknoloji transferi, veya böldege herhangi bir zenginligin var olmasi, bölgesel kalkinmanin temel unsurlarini olusturamaz. Oncelikle gereken, bu kalkinmaya inanmis insanlarin bulunmasi, bir vizyon sahibi olmalaridir. Asil anahtar, bir toplulugun birlikte çalisabilmesi ve etken bir biçimde yönetilebilmesidir. Nitekim, « iyi tasarlanan ve desteklenen bir proje, her zaman mali kaynagini bulur. »

Ozel bir sirket nasil bir büyüme stratejisi uygulayabiliyorsa, bölge de ayni sekilde bir kalkinma stratejisi tasarlayabilir. Bunu gerçeklestirmek için, bölgenin bilançosu gayet netlikle teshis edilebilmeli, gelecege iliskin beklenti ve istekler net bir temele oturtulmalidir.

Strateji kadar önem tasiyan bir diger olgu, bölgedeki insanlari temel hedefler etafinda kaynastiracak olan toplumsal bir vizyondur

Hiç bir bölge fakir ve verimsiz kallmaya mahkum degildir. Gelecegin ne sekilde ortaya cikacagi, sadece zamanin akisina degil, 1001 yerel girisime baglidir.

Can Yüceisik

Bölgesek kalkinma görevlisi